Psikolojik Test- Ölçme & Değerlendirme

Farklı yaş grupları için özel olarak hazırlanan testler aracılığı ile bireylerin zihinsel, duygusal ve davranışsal işlevlerinin değerlendirilmesi amacıyla psikolojik ölçme ve değerlendirme süreçlerine gereksinim duyulur. Hangi testlerin uygulanacağı; kişinin ihtiyaçları özelinde uzmanlar tarafından belirlenir.

Psikolojik test-ölçme ve değerlendirme amacıyla kullanılan birçok test bulunmaktadır. Her bir testin kullanım amacı ve değerlendirdiği unsurlar değişebilir.

Bender – Gestalt Testi: Bireysel zeka testi olarak kullanılan Bender – Gestalt testi; 5 ve 11 yaş arasındaki bireylere uygulanır. Kısıtlı bir süre zarfında uygulanmayan bu testin temel amacı zekanın görsel devinimsel motor algılamasında fonksiyon kaybı, gerilik, regresyon ve organik beyin hasarları olup olmadığının tespit edilmesidir. Düz beyaz bir kağıt, silgi ve kalem gibi materyallerin çocuğa sunulması ve 9 şeklin kağıda çocuk tarafından çizilmesi ile uygulanan test sonucunda çocuğun görsel motor algılama puanı hesaplanır.

Koppitz İnsan Çizim Testi: 4 ile 9 yaş arasındaki çocukların duygusal ve gelişimsel olarak değerlendirilmesi amacıyla uygulanan Koppitz insan çizim testi sayesinde çocuğun kronolojik yaşı ile duygusal olgunluk yaşının paralel olup olmadığı anlaşılabilir.

Benton Görsel Bellek Testi: 8 yaş ve üzerindeki bireylere uygulanan Benton Görsel Bellek testi; çocuklarda ve yetişkinlerde farklı şekilde uygulanır. 1974 yılından Benton tarafından geliştirilen bu test ile görsel bellek anlık ve gecikmeli olarak değerlendirilebilir; görsel bellek görsel algılama ve motor yeteneklerinden ayırt edebilir. Bireysel olarak uygulanan Benton Görsel Bellek Testi iki ayrı formdan oluşur.

Çocuklarda Tematik Algı Testi (CAT): 3 ile 10 yaş arasındaki tüm çocuklara uygulanabilen CAT; çocuk için önemli olan figür ve dürtülerin anlamlandırılması amacıyla uygulanmaktadır. Farklı pozisyonlarda çizilmiş hayvanları içeren 10 ayrı karttan oluşan bu test ile çocuğun büyüme sürecinde karşılaştığı problemlere gösterdiği reaksiyonlar anlaşılabilir. Kardeş kıskançlığı sorunlarının, anne ve babaya karşı tutumun, agresifliğin, tuvalet eğitiminin, korkuların öğrenilmesi için CAT testine başvurulabilir.

Louisa Duss Psikanalitik Hikayeler Testi: Psikanalitik soru sorma tekniğini iyi bilen kişiler tarafından uygulanması gereken bu test; çocukların kompleks sorunlarını çözümlemek için hazırlanmıştır. Çocukların ilgi duyabilecekleri içeriklerde hazırlanan öyküler ile kardeşlik kompleksleri belirlenebilir, çocukların korkuları anlaşılabilir, çocuklarda  Oedipus ve Elektra komplekslerinin olup olmadığı anlaşılabilir. Louisa Duss Psikanalitik testi; 10 ayrı kısa hikayeden oluşmaktadır.

Frostig Gelişimsel Görsel Algı Testi: 5- 6 yaş arası çocuklara uygulanan Frostig Görsel Algı Testinin içerisinde şekil – zemin ayrımı algısı, şekil sabitliğinin algılanması, mekanla konum algılanması, mekânsal ilişkilerin algılanması ve el göz koordinasyonu ölçümlerini yapan alt testler bulunur. Algısal beş beceriyi ölçen bu test 1963 yılından bu yana uygulanmaktadır.

Ankara Gelişim Envanteri: Çocuğun gelişimini ve becerilerini değerlendirmek üzere kullanılan bu test 0 – 6 yaş arasındaki çocuklara uygulanmaktadır. Ankara Gelişim Envanteri çocukla yoğun olarak zaman geçiren kimselere danışılmasını da gerektirir. Evet, Hayır ve Bilmiyorum şıklarından oluşan 154 madde içeren bu envanter ince motor, kaba motor, sosyal beceri, öz bakım, dil ve bilişsel ilişki alanlarını temsil edecek şekilde düzenlenmiştir.

Okula Hazırlık Değerlendirme Testi (OKHT): Zeka testi için alt yaş sınırı olması nedeniyle 6 yaş 4 ay öncesinde; ilkokula başlamasından endişe duyulan çocuklara uygulanan bu testte çocukların temel becerileri ve bilgileri sınanır. Çocukların okulöncesi dönem için gerekli fizyolojik, çevresel ve zihinsel olgunluğa erişip erişmediği anlaşılabilir.

Metropolitan Okul Olgunluğu Testi: Toplam 100 maddeden ve kopya etme, sayılar, genel bilgi, eşleştirme, cümleler ve kelime anlama gibi altı ayrı testten oluşan Metropolitan Okul Olgunluğu Testi ile okula yeni başlayacak çocukların çevresel, fizyolojik ve zihinsel yeterliliği ölçümlenir. Test yaklaşık 24 dakika sürmektedir.

Gesell Gelişim figürleri Testi: 3 – 10 yaş arasındaki çocuklara uygulanan Gesell Gelişim Figürleri Testi genel olarak okul öncesi dönemde uygulanır. Çocukların kısa süreli hafızasının değerlendirilmesini sağlayan bu test çocuklarda görsel hafıza, el – göz koordinasyonu ve küçük kas becerilerini ölçer.

WİSC – 4 Zeka Testi: En güncel ve sonuçlarına en çok güvenilen zeka testleri arasında ilk sıralarda yer alan Wisc 4 testi çocukların sözel kavrama yeteneğini, çalışma belleğini, işlemleme hızını ve algısal akıl yürütme kapasitesini ölçer. Yalnızca zeka testi olmanın ötesine geçen Wisc –IV ile psikolojik sorunlar belirlenebilir, çocukların potansiyeli tespit edilebilir, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu teşhis edilebilir.

Tematik Algı Testi (TAT): 14 yaş üstü bireylere uygulanan bu test yaklaşık bir saat sürer. Psikoterapi öncesinde kişinin daha yakından tanınmasını mümkün hale getiren bu test kişinin bütünsel olarak ele alınmasına yardımcı olur. Çeşitli insan durumlarının tasvir edildiği ve kişinin hayal gücü ile ortaya koyduğu hikaye analizine dayanan Tematik Algı Testi işe yerleştirme ve personel seçimlerinde de kullanılabilir.

MOXO Dikkat Ölçme Testi ve Nöro Dikkat Eğitim Programı: Yetişkinler ve çocuklar için geliştirilen MOXO Dikkat Ölçme Testi online olarak uygulanan bir testtir. Dürtüsellik, zamanlama ve hiperaktivite objektif olarak bu test aracılığı ile ölçümlenebilmektedir. Çocuklara, genç ve yetişkinlere farklı testler uygulanır. Moxo çocuk testi 6 ila 12 yaş arasındaki çocuklara; Moxo genç ve yetişkin testi 13 ila 70 yaş arasındaki kişilere uygulanabilir. Sonrasında Nöro dikkat Eğitim Programı ile çalışmalara devam edilmektedir.

CAS Testi ve PASS Teorisi: CAS Testi PASS teorisine dayandırılan bir testtir. Planlama, dikkat, eşzamanlılık ve ardıl bilişsel işlemlere göre zekayı kavramsallaştıran CAS testi 5-17 yaş aralığındaki kişilere uygulanır. Test 4 ölçek ve 12 alt testten oluşmaktadır. Planlama ölçeğinde; kişinin strateji kullanması, dürtü kontrolü, kendini değerlendirebilmesi ve planlı tepkileri ölçümlenir. Dikkat ölçeğinde konsantrasyon, odaklanma becerisi, önemli bilgiye odaklanma ve vurgunun anlaşılması kapasiteleri değerlendirilir. Eşzamanlı ölçeğinde kelimelerden fikre ulaşma, aynı anda birden fazla şeyi görme, kavramları ve sözel ilişkileri anlama kapasitesi değerlendirilir. Ardıl ölçekte ise kişinin bilgi tutma kapasitesi, ardışık uyaranları anlama, ritmik algı ve özel dizilimli şekil ile çalışma işlemleri değerlendirilir.

PASS Reading Enhancement Program: PREP

Birçok gelişimsel ve bilişsel teorileri temel alınarak oluşturulmuş olan PREP okuma ve yazma da problem yaşayan ilkokul çağındaki çocuklar için tedavi edici bir okumayı anlama programıdır.

PREP J.P.Dass -dünyaca ünlü bir eğitim psikoloğu- tarafından oluşturulmuştur. Okuma ve okumayı anlama işlemlerini geliştirmek için özel olarak tasarlanmıştır ve özellikle direk kelime okuma şekillerinden kaçınılarak oluşturulmuştur. PREP programı, kelime okuma becerilerinin direkt öğretiminden kaçınırken, okumanın altında yatan bilgi işleme stratejilerini geliştirir. Program çocuklar için tüme varımın tümden gelimden daha iyi bir öğrenme biçimi olduğu bilgisine dayanarak hazırlanmıştır.

Dikkat ve planlama programın en önemli görevleridir. Spesifik olarak, dikkat her görevi yerine getirmek için kullanılırken, planlama becerileri çocukları her görev sırasında ve sonrasında stratejilerini ve çözümlerini tartışmaya teşvik ederek geliştirilir.